­­We hadden een alarmsysteem gekocht en in het begin stond hij te gevoelig afgesteld, zodat we geregeld vals alarm hadden. Soms ging hij al af van een vlieg. Hoe vervelend is dat? Iedere keer dacht ik dat er iets mis was, maar de oorzaak zat hem in de overgevoeligheid van het systeem zelf.

Is mijn zenuwstelsel een alarmsysteem?
Toen mijn dochter 5 jaar oud was, kreeg ze (gelukkig tijdelijk) een halfzijdige gezichtsverlamming. Dit was het gevolg van een tekenbeet. Dat was flink schrikken. Sindsdien ben ik alert op teken. Laatst, na een wandeling, liep bij mijn man een teek over zijn arm en die hebben we natuurlijk zo snel mogelijk verwijderd. Toch hadden we de hele avond jeuk over ons hele lijf. En ook nu, tijdens het schrijven, krabbel ik geregeld over mijn arm. Wellicht hebt u er nu ook last van.

Het is interessant hoe mijn lichaam reageert. Mijn hersenen registreren gevaar, slaan alarm en activeren de gevoelssensoren van mijn huid, zodat ik het niet kan missen als er bij mij ook een teek over mijn huid kruipt. Maar mijn zenuwstelsel reageert als een alarm wat te gevoelig staat afgesteld: overal voel ik kriebels terwijl er geen teken zijn. Pas nadat ik gedoucht had en “het gevaar” onder controle was, kwam mijn brein en mijn zenuwstelsel tot rust en stopte de jeuk.

Een alarmsysteem dat te gevoelig staat afgesteld
Eenzelfde proces ligt ten grondslag aan chronische pijn. Ooit heb je vertild, een spiertje gescheurd, een blessure, een ongeluk of wat dan ook. In elk geval heb je weefselschade opgelopen. Na een week of zes is het weefsel hersteld, maar de pijn is gebleven of zelfs erger geworden. Je kunt bijvoorbeeld niet meer goed tillen en je durft ook niet meer te tillen. Je vermijdt alles wat je lichaam kan overbelasten en misschien is de pijn wel zo erg geworden dat je niet meer kunt sporten, je huishouden en/of je werk niet goed kunt doen of dat zelfs een dagje uit teveel is. Je rug is “het gevaar” geworden en je zenuwstelsel registreert alle signalen die met je rug te maken hebben. De alertheid van je zenuwstelsel wordt op scherp gezet, want je hersenen willen niet dat je jezelf aan nóg meer gevaar bloot stelt. En ook nu kunnen we het zenuwstelsel vergelijken met een alarm dat te gevoelig staat afgesteld. Er komen signalen/ er is pijn, maar er is geen weefselschade.

Bijstellen van  het alarm
En dan rijst vanzelf de vraag hoe je dat alarmsysteem weer kunt bijstellen.
Dat is niet eenvoudig en er is geen pasklare oplossing. Maar je kunt wel iets doen. Allereerst heb je pijneducatie; leren begrijpen hoe chronische pijn werkt. Vervolgens kun je in kaart brengen wat je allemaal al gedaan hebt om van de pijn af te komen en de balans op te maken van al die inspanningen. Vaak kom je dan tot de conclusie dat je al een heleboel energie, en soms ook geld, gestoken hebt in het oplossen van je pijnprobleem en dat je nog niet echt verder bent gekomen. Dus waarom zou je deze strategie blijven volhouden? In geval van het overgevoelige alarm blijf je toch ook niet reageren op vals alarm. Misschien is het tijd om een andere weg in te slaan: de weg van acceptatie en leren omgaan met de pijn. Want er zijn ook momenten dat het goed gaat en dat je genoten hebt. Focus daarop, want zij vormen het begin van die nieuwe weg.

Klik hier voor een evaluatieformulier met betrekking tot chronische pijn

De week van chronische pijn

Deze week is het de nationale week van chronisch pijn. Het doel is erkenning en herkenning van chronische pijn, want het is een serieus probleem met grote gevolgen voor het dagelijkse leven. (www.deweekvandepijn.nl). 

Als lid van het netwerk chronische pijn heb ik me verdiept in het begrijpen van de mens met pijn en help ik mensen om weer grip te krijgen op hun leven.

Ankie Schenning –van Puijenbroek

Oefentherapeut Cesar

https://www.cesargoirle.nl/chronische-pijn